ورزشگاه باستانی رم closeeeum (کلوسیم / کلوزیم) :  


بدون شک کلسیوم(کلزیوم)ُ یکی از مشهور ترین ساختمانهای است که تا کنون در رم پایتخت ایتالیا ساخته شده است.
گزارش سازمان گردشگری ایتالیا حاکی از این است که جستجو کلمه کلسیوم در شبکه اینترنت مرسوم ترین واژه در بین گردشگرانی است که قصد مسافرت به این کشور را دارند.
چه کسی کلسیوم را ساخت ؟ در چه زمانی و چرا؟

گفته می شود نام اصلی کلسیوم در واقع آمفی تاتر فلاویوم (Amphitheatre Flavium) بوده است که اغلب در ادبیات انگلیس فلاویوم آمفی تاتر گفته می شود ودر ادبیات ایتالیا به ال کلوسئو ((ilclosseo)) مشهور است.
نام فلاویوم نام فامیل یک سلسله از امپراطوران روم است که در حقیقت سازندگان کلوسیوم بودند و نام کلوسیوم یا کلوسئو (ایتالیائی)از کلمه( کلو سال) که مجسمه ای است برنزی از نیرو کلوسوس با ارتفاع 35 متر واقع در میان استادیوم و ساختمان فوریوم گرفته شده است.
استادیوم وابسته به (آمفی تاتر کلوسوس) است و این گونه به نظر می رسد که در قرن 14 از برنز مجسمه استفاده شده و پس از خراب شدن مجسمه استادیوم هم به یک خرابه تبدیل شده و به فراموشی سپرده شده است.
چرا کلسیوم ساخته شد؟
ساختمان کلوسیوم روم قدیم بعنوان یک حرکت سیاسی در ان زمان بسیار مورد توجه بود . علاوه بر سرگرمی و مهمتر از ان برای جذب مردم روم و مسایل جدی مثل جرگه سالاری( اولی گارشی)، تبعیض نژاد ی(به سود خویشان) وفساد در مجلس سنا و کلیسا به کار می رفته است.(اهوم، مثل اینکه بعضی چیزها هنوز عوض نشده )
من مانوری دادم وهنر نمایی نمودم با دوچرخه در حالیکه از کلسیوم تصویر می گرفتم و بسیار خوب این کار را انجام می دادم تا وقتی که با قلوه سنگهایی بر خورد کردم .به من بگو ایا برای این کار یک جایزه اسکار در کار است؟
تار یخ کلسیوم روم :
کلسیوم کی ساخته شد.
ساختمان کلسیوم روم قدیم بوسیله امپراطور وسپانسین در سال 70 میلادی شروع شد. بعد از مرگ وسپانسین در سال 79 میلادی پسر او تیتوس انرا کامل کرد ودر سال 80 میلادی ساختمان افتتاح شد .
چنانکه اسناد نشان میدهد اولین مراسم ان صد روز طول کشیده (مراسم افتتاُحیه ) و بین5000 تاُ11000 حیوان وحشی در ان مراسم کشته شدند .
تغییرات وپیشرفتهای زیادی در کلسیوم انجام گرفت بوسیله تیتوس برادر کوچک امپراطور. امپراتور دومی تین ( دو می شین)
معابر زیر زمینی و اتاقهای زیادی به ان اضافه کرد برای جا دادن بردگان و حیوانات وحشی.
برای اینکه گنجایش ساختمان به 65000 نفر برسد یک گالری (سالن) به بالای ساختمان اضافه شد. در طول دوران استفاده از کلسیوم قدیمی روم دو حادثه باعث خسارت زیادی به آن شد .آتش سوزی در سا ل 217 میلادی و زمین لرزه در 443 میلادی ولی هر دو بار تعمیر شد . تا حدود سال 435 میلادی از کلسیوم برای نبردهای گلادیاتوری استفاده شد وشکار حیوانات وحشی تا اوایل قرن ششم ادامه یافت. بعد از قرن ششم ساختمان متروکه شد تا زمانیکه صنعتگران اجازه یافتند ُبعضی از فضاهای زیر و بین طاقها را اجاره کنند .
در اوایل قرن سیزدهم خانواده فرانگی پانی ایتالیایی مالک کلسیوم شدند و انرا به قصر شخصی خود تبدیل کردند.
در سال 1244 میلادی پاپ اینوسنزو چهارموکلیسای کاتولیک مالک کلسیوم شدند. در سال 1345 میلادی زمین لرزه خسارت زیادی به ساختمان وارد کرد و از مصالح ریخته شده آن در ساختمانهای دیگر روم استفاده شد.ُ(مثل واتیکان و دیوارهای بیرونی روم) .آنچه از مواد ساختمانی مانده بود نصیب دزدان سنگ وکتیبه های کمرنگ شد .
پاپ بند یکت14 اعلان کرد که انجا محل شهادت مسیحیان بوده (اگر چه هیچ مد رک یا سند تاریخی در این مورد نیست.)
انجا را مکان مقدسی دانستند که مصایب مسیح دران روی داده است.ان جا را محل تصلیب نامید ند(به صلیب کشیدن حضرت مسیح).در این روز که عید پاک است پاپ مردم را به محل تسلیب هدایت میکند و مکاشفه یا اوراد مذهبی خوانده می شود.
در هر چهار قسمت ان محل که در اطراف کلزیوم واقع شده ضمن متبرک کردن توسط پاپ بندیک 14 کلیسای کاتولیک برنامه های اعاده و تمیز کردن و همچنین محکم کردن دیوارهای اطراف و برداشتن گیاهان زاید و حفاری تونل ها و اتاق ها در قسمت مرکز ساختمان اجرا میکند .
آخرین برنامه اعاده در سالهای20000 -1993 انجام شد و بیش از 20 ملیون یورو بوسیله یک بانک خصوصی جمع آوری شد.

_______________

معماری ومهندسی کلسیوم روم: : 46
آمفی تیاتر با استادی و مهارت یونانیان در دامنه تپه ها در سراشیب های طبیعی وساحل ها ساخته شد تا در جایگاه ها مکانهای پایین تپه ها بهتر دیده شود. هم چنانکه در سیرک ماگزی موس جایگاه ها بین دره اونتین و تپه پالاتین قرار گرفته .
کلزیوم روم قدیم اولین آمفی تیاتر مستقل بود. این آمفی تیاتر به شکل بیضی با 189 متر طول(620 پا) و ارتفاع 48 متر
(158 پا) و عرض165 متر(512 پا) است.قسمت مرکز میدان(استادیوم)88 متر(287 پا)طول و55 متر (180 پا) عرض داشت.دیوارهای اطراف آن در قسمت حفاظ تماشاچیان 5 متر(15 پا) ارتفاع دارد.
در طراحی کلزیوم (مثل سایر ساختمانهای قدیمی روم) از ارک های (طاق ها) اصلی استفاده شده . 80 آرک ورودی دارد که در پیرامون دیوارهای داخلی و خارجی قرار گرفته است و بیشتر انها به مرکز ساختمان متصل میشود و(مثل پره های چرخ دو چرخه) راه روها ی داخلی و تونل های اطرا ف ساختمان را تشکیل می دهد.
دیوارهای بزرگ اطراف از 3 سری ستون ساخته شده ودر پایین بنام دوریک(یک سبک معماری یونان قدیم) وسپس لونیک وبعد کرنتین .
بالاترین قسمت دیوارهای پیرامون دارای طاق مورب است.(اتاق زیر شیروانی)که به سبک کرینیتین ستون نما (در داخل دیوار)
ساخته شده است. هر دو وجب (حدود 9 هینچ ) دارای یک پنجره است .
در قسمت بالای دیوارهای پیرامون 240 تیر چوبی که حفاظها را نگهداری میکند و جمعیت را از باران و گرما محافظت میکند.سایبان به صورت لنگر در زمین مهار میشود وبا سر تیرها که در قسمت بالای دیوار پیرامون است محافظت میشود.
خیمه ها ریسمان ها و شبکه ها ییکه سایبان را می سازند با صد ها ملوان که از طرف مرکز فرماندهی نیروی در یایی روم
استخدام شده اند کار میکنند .وقتی که به صورت آرایش نظامی مستقر شدند سایه بان بیشتر قسمت های جایگاه را می پوشاند
فقط قسمتی از صحنه که در معرض دید است بدون سایبان است .

__________________

دیوارهای : 46
دیوارهای بزرگ اطراف از 3 سری ستون ساخته شده ودر پایین بنام دوریک(یک سبک معماری یونان قدیم) وسپس لونیک وبعد کرنتین .
بالاترین قسمت دیوارهای پیرامون دارای طاق مورب است.(اتاق زیر شیروانی)که به سبک کرینیتین ستون نما (در داخل دیوار)
ساخته شده است. هر دو وجب (حدود 9 هینچ ) دارای یک پنجره است .
در قسمت بالای دیوارهای پیرامون 240 تیر چوبی که حفاظها را نگهداری میکند و جمعیت را از باران و گرما محافظت میکند.سایبان به صورت لنگر در زمین مهار میشود وبا سر تیرها که در قسمت بالای دیوار پیرامون است محافظت میشود.
خیمه ها ریسمان ها و شبکه ها ییکه سایبان را می سازند با صد ها ملوان که از طرف مرکز فرماندهی نیروی در یایی روم
استخدام شده اند کار میکنند .وقتی که به صورت آرایش نظامی مستقر شدند سایه بان بیشتر قسمت های جایگاه را می پوشاند
فقط قسمتی از صحنه که در معرض دید است بدون سایبان است . تخمین زده میشود که گنجایش آن بین 60000 تا 85000 نفر باشد ولی معمولا بنظر می آید که 65000 نفر گنجایش داشته باشد . با وجود چنین جمعیت زیادی کلزیوم روم قدیمی دارای همان لجستیک (آمادگی ها) استادیوم های مدرن است.
یکی از این موارد لجستیکی این است که با چه سرعتی مردم میتوانند وارد شوند وجا بگیرند و یا خارج شوند .
رومیها همین سیستم را از نظر ورودی ساختمان ها و فرم پله ها در استادیوم های جدید دارند. (یا نسبتا به همان صورت ).
این سیستم باعث ورود و خروج سریع می شود .



جایگاه هاو ترتیب صندلی ها : 126
جایگاه هاو ترتیب صندلی ها کاملا وابسته به طبقه اجتماعی است .هر چه به ناحیه مرکزی نزدیکتر باشی طبقه اجتماعی تو بالاتر است . (از نظر جای نشستن )
امپراتورها و راهبه های معبد وستا دارای جعبه ها یی(جایگاهها) در قسمت مرکز استادیوم هستند . در حالیکه سناتورها در همان ردیف در آخر استادیوم می نشینند .طبقه بالاتر نجبا و شوالیه ها بعد ثروتمندان شهر وسپس فقرای شهر.
محوطه دارای کف پوش چوبی استو روی آن ماسه قرار دارد. (کلمه لاتین ارینا به معنی ماسه و هنوز هم در زبان اسپانیایی از این کلمه استفاده میشود .)
زیر کف ماسه ای است و از یک سیستم مهندسی مبتکرانه برای تونل ها و اتاقها ی بردگان و گلادیاتورها حیوانات وحشی و جرثقیل زنجیری و بالا بر قر قره ای استفاده شده .
زیر زمین های زیادی استادیوم را با اسطبل ها و خوابگاه های گلادیاتورها مربوط می سازد .امپراتور هم چنین برای وارد شدن به استادیوم تونل مخصوص به خود دارد.

______________

حقایقی در مورد کلزیوم روم :
گلادیاتورها چه کسانی بودند و از کجا امده بودند؟
برای اجرا و نمایش در کلزیوم تعداد زیادی گلادیاتور بود که بیشتر انها یا برده بودند یا بدهکاران و وامداران ویا زندانیان جنگ از کمپ های ایتالیا اسپانیا کارتاَژ گال(در عهد باستان یکی از امپراتوری های روم بوده) بریتانیا افریقای شمالی و خاور میانه.
گاهی اوقات به بردگان فرصت داده میشد که برای آزادی خود مدت کوتاهی بجنگند.
بعضی از گلادیاتورها از مردم عامی شهر بودند و آرزو داشتند که مشهور شوند وتوجه زنها را بخود جلب کنند البته افرادی که موفق میشدند مبلغ زیادی پول دریافت میکردند.
زنان ماجراجوی رومی مقدار زیادی پول پرداخت میکردند تا شب را با گلادیاتور های پیروز بگذ رانند گفته میشد که این باعث خوشبختی است(البته این تنها دلیل بود).
کلمه گلادیاتور از کجا آمده ؟ از کلمه گلادیوس گرفته شده که نام یک شمشیر کوتاه بود که لِژیونر ها(کلمه فرانسه) انرا بکمرمی بستند .اگر گلادیاتور کشته میشد پیشخدمت ها یی که بعنوان قایقران جهنم(اساطیر) نامیده میشد ند اجساد را با یک برانکار جمع آوری می کردند بعد روی خون ماسه می ریختند .
انگشت شصت بالا یا انگشت شصت پایین – در واقع فیلم ها این جمله را غلط استفاده میکنند. انگشت شصت بالا یعنی مرگ بر گلادیاتور(باید بمیرد ) وانگشت شصت پایین یعنی زنده بماند. به همین دلیل است که شما مجادله میکنید برای بدست آوردن یک ماشین سواری مجانی در ایتالیا .
تخمین زده شده که پیش از 500000 نفر ویا بیشتر از یک ملیون حیوان در طول تاریخ گلادیاتوری و شکار حیوانات در کلزیوم روم قدیم کشته شدند .
کلزیوم روم قدیم یکی از چند ین آمفی تیاتر ساخته شده در طول امپراتوری روم است. بقیه درالجم در تونس- نیمس و ارلیس درفرانسه و ورنا در ایتالیا و هم چنین پولا در کروآتا . در آنجا جاده منتهی به آمفی تیاتر گلادیاتورسکا نامیده میشود.
 افسانه های زیادی همچنین در مورد کلزیوم روم قدیم وجود دارد که در نبردهای دریایی افراد نادان بیان کرده اند. اما تاریخ نویسان معتقدند که این افسانه ها نادرستند و احتمالا در ناحیه فرمان روانی سزار اگوستوس در ناحیه تیور اتفاق افتاده اند.

 کولوسئوم در ایتالیا : 289
کولوسئومو یا به قولی کلوزیوم یکی از باشکوهترین و عظیمترین آمفی تئاترهای رومی بوده است که شاهد فجیعترین جنایات به شکل کشتار بردگان و مسیحیان بوده است همون عرصه نبردگاه گلادیاتورها در روم باستان که الان هم در شهر روم ایتالیا همچنان پا برجاست .



کولوسئوم در سال 70 بعد از ميلاد ساخته شده که نبردهای خونین گلادیاتورها بر سر مرگ و زندگی که یکی از سرگرمیهای روزمره امپراتوران و اشراف روم بوده است در اين بناي عظيم برگزار می شده در ای مکان هزاران گلادياتور کشته شدند.



کولوسئوم سالن آمفي تئاتر با 50 هزار صندلي در رم روزگاری بیش از 50 هزار تماشاچی را در خود جای می داده است.استخوان بندی بنا با کیلومترها راهروهای سرپوشیده وپلکانهای طویل شاهکاری از فنون مهندسی ومعماری در تامین عبور ومرور سهل و بی مانع جمعیتی کثیر به داخل وخارج میدان ورزشی است.
در بنای کولوسئوم هم طاق گهواره ای عادی وهم طاق مختلط یا متقاطع که از تداخل دو طاق گهواره ای با زاویه قائمه تشکیل می یابد به کاررفته است



کلوسئوم از دو جهت اهمیت داره یکی اینکه اولین کاربردی تفریحی رسمی در تاریخ معماری جهان هست و فقط بخاطر تفریح عموم و نه قشر خاصی از اجتماع ساخته شده و دیگر اینکه آبا و اجداد بتنهای امروز برای اولین بار در این بنا بکار گرفته شد .



بین این دو تا ویژگی یک ارتباطی هم وجود دارد: برای اینکه بتوان عموم مردم رو در یک فضای سر پوشیده جا داد نیاز به تکنولوژیی هست که دهانۀ وسیعی رو پوشش بدهد و تا قبل از این زمان تکنولوژی سقف زنی به اون حد از پیشرفت نرسیده بود که دهانۀ وسیعی رو پوشش بدهد و دست یافتن به ماده ای با مقاومت زیاد این امر رو میسر کرد