كاخ كنوسوس ( 1500 – 1600 پيش از ميلاد )
بزرگ ترين كاخ در دوره ي مينوسي پسين كه داراي ساختماني بي نقشه بود . زمين حياط بزرگ مستطيل شكلي كه تمام واحدهاي كاخ گرداگرد آن ساخته شده اند ، در زمان كاخ كهن تسطيح شده بود و شيوه ي حلقه زدن ساختمان ها به دور آن حكايت از اين دارد كه نقشه اش پيشاپيش تهيه نشده بود بلكه چندين هسته ي مركزي ساختماني ، همراه با هم رشد مي كرده اند و حياط مزبور نيز نقش عامل سازمان دهنده ي اصلي را ايفا مي كرده است . دومين عامل سازمان دهنده ، دو دالان دراز بوده اند . يك دالان شمالي-جنوبي در ضلع غربي حياط ، اتاق هاي اداري و تشريفات را از انبارها كه محل ذخيره سازي شراب ، غلات ، روغن و عسل در خمره هاي بزرگ بودند ، جدا مي كرده است . در ضلع شرقي حياط ، يك دالان شرقي-غربي ، تالارهاي مخصوص شاه و ملكه و تالارهاي پذيرايي ( جنوب ) را از اتاق هاي كارگران و پيش خدمت ها ( شمال ) جدا مي كند . در كوشه ي شمال غربي كل مجتمع ساختمان ، " ميدان " يا " محوطه ي تئاتر " با پله ها ( صندلي پله اي ؟ ) در دو طرف – نخستين نسل تئاتر يونان در دوره هاي بعد – ديده مي شود . در زير كاخ ، شبكه ي كارآمدي براي فاضل آب از لوله هاي سفالي ساخته شده است و به همين علت ، احتمال زياد مي رود كه كنوسوس يكي از بهداشتي ترين شهرهاي جهان تا پيش از سده ي بيستم بوده باشد . اين كاخ سه اشكوب با پله كان هاي ذاخلي داشت كه به گرد روشنايي و هواكش هاي آن ساخته شده بودند . از ويژگي هاي مشخص كننده ي ستونهاي مينوسي ، كه در آغاز از چوب ساخته شده بودند ولي بعدها با سنگ بازسازي شدند ( به اعتقاد امروزيان با تناسب هاي نادرست و بزرگ تر ) ، سرستون هاي پيازي شكل و بالشتكي و شيوه ي مخروطي شدن تنه ي ستون در سمت قاعده و پهن تر شدنش در رأس بود .







نگاهي به تالار بارگاه ملكه با تالار ستون ها و روشنايي آن شيوه ي نمونه وار تزيين ديوارهاي اتاق هاي مهم كاخ كنوسوس را نشان مي دهد . در اين نقاشي هاي ديواري ، بسياري از جنبه هاي زنگي كرتي ها ( مسابقات گاوبازي ، رژه و مراسم مذهبي ) و طبيعت ( پرندگان ، چارپايان ، گل ها و زندگي دريايي با دلفين هايي كه در ميان ديگر جانداران دريايي به جست و خيز پرداخته اند ) تجسم يافته اند .





سرزندگي و خودجوشي ، سجيه ي متمايز كننده ي نقاشي ديواري از گاوبازي است . با آن كه فقط تكه هايي از اين نقاشي ديواري كشف شده اند ، همين تكه ها از لحاظ تجسم حركات قوي دخترها و مرد جوان كه در هوا نشان داده شده و شايد هم شاخ هاي گاو را گرفته و بر پشتش معلق زده بوده باشد ، فوق العاده اند . تفاوتي كه در نقاشي هاي مينوسي مي بينيم در رابطه ي گاو – شايد هم در اين جا حتي در مقام يك خدا نمايانده شده – با آدميان است .